Các thuật ngữ hoặc chỉ dẫn cho bài luận, bản báo cáo và
cho việc trả lời các câu
hỏi
Những từ sau là những “chỉ dẫn”đòi hỏi bạn phải trả lời, cung
cấp thông tin theo một cách nhất định. Hãy đọc những điều này và quan trọng nhất
là bạn hiểu được rằng có rất nhiều cách để trả lời một câu hỏi hay viết một bài
luận.
So sánh:
Đánh giá về chất lượng hoặc tính chất để
tìm ra những điểm tương đồng. “So sánh” thường có nghĩa là “so sánh với”: nhiệm
vụ của bạn là nhấn mạnh những điểm giống nhau cho dù bạn vẫn có thể nhắc tới
những điểm khác nhau.
Đối chiếu:
Nhấn mạnh vào sự khác biệt, không tương
đồng của các sự kiện, tính chất hay vấn đề.
Lí luận:
Nêu lên những đánh giá của bạn, những
cách sửa đổi hay những lời khen. Bàn về sự hạn chế hay những điểm mạnh hay những
đóng góp của kế hoạch được đề ra trong câu hỏi.
Định nghĩa:
Định nghĩa cần phải chính xác, rõ ràng và
có cơ sở. Không cần phải quá chi tiết nhưng sự hạn chế của định nghĩa đó cần
được nêu ra một cách ngắn gọn. Bạn phải nắm rõ việc một cái gì đó nó nằm trong
một nhóm nào và cái gì là cái để phân biệt một thứ xác định với các nhóm khác.
Miêu tả:
Trong khi miêu tả, bạn cần thuật lại chi
tiết, phác họa theo một hình thức tường thuật nào đó.
Biểu đồ
Đối với dạng câu hỏi yêu cầu có biểu đồ,
bạn nên phác vẽ một sơ đồ, một hình vẽ, hay một hình tượng trưng vào trong bài
kiểm tra của bạn.
Liệt kê
Từ “liệt kê” ám chỉ việc trả lời bằng
việc nêu ra một dãy, một loạt các ý . Với dạng câu hỏi này, bạn nên nêu từng thứ
một theo đúng dạng mà đề bài yêu cầu.
Đánh giá:
Trong một bản đánh giá, bạn cần đưa ra
những nhận xét cẩn thận về những vấn đề, quan trọng nhất là những lợi ích và hạn
chế của vấn đề đó. Đánh giá cũng cần dựa trên những cơ sở xác định tuy nhiên bạn
có quyền đưa thêm những nhận định của cá nhân bạn về ưu và nhược điểm của vấn đề
bạn đang đề cập tới.
Giải thích:
Điều mà bạn nhất thiết phải làm khi gặp
dạng bài giải thích là phải chỉ ra rõ ràng nguồn gốc của tài liệu mà bạn cần
giải thích. Cách tốt nhất để làm dạng bài này là trả lời câu hỏi: “như thế nào
và vì sao”, dung hòa những sự khác biệt trong suy nghĩ và kết quả của các thử
nghiệm thực tế, và nêu nguyên do ở những chỗ cần thiết. Mục đích là nêu rõ
nguyên nhân dẫn đến cái mà bạn đang phải xem xét, nghiên
cứu.
Trình bày:
Một câu hỏi yêu cầu bạn trình bày thường
đòi hỏi bạn phải giải thích và làm rõ câu trả lời của bạn đối với một vấn đề
bằng cách đưa ra những dẫn chứng, tranh ảnh, biểu đồ, hay những ví dụ có cơ
sở.
Làm sáng tỏ:
Dạng câu hỏi này cũng tương tự với dạng
câu hỏi yêu cầu bạn phải giải thích một vấn đề nào đó. Bạn có nhiệm vụ phiên
dich, minh họa, giải quyết hay nhận xét về một vấn đề và thường là đưa ra những
đánh giá và phản ứng của bạn đối với điều ấy.
Bào chữa, biện hộ:
Khi bạn được yêu cầu bào chữa, biện luận
cho một cái gì đó, bạn cần phải chứng minh hoặc chỉ ra những cơ sở xác đáng cho
nhận định của mình. Trong dạng câu hỏi này, những chứng cớ cần được trình bày
sao cho thật thuyết phục.
Thống kê:
Thống kê cũng giống với liệt kê. Với dạng
bài này, nhiệm vụ của bạn là nêu ra một dãy các mục, hay trình bày thành một
bảng. Bạn cần phải trả lời theo một hình thức thật chuẩn.
Thảo những nét chính:
Câu trả lời cho dạng đề bài này là miêu
tả một cách có tổ chức. Bạn đưa ra các ý chính và những tài liệu bổ sung cần
thiết, bỏ qua những chi tiết nhỏ, và trình bày các ý theo một bố cục hợp lí hoặc
phân loại các ý.
Chứng minh:
Dạng bài này yêu cầu bạn phải kiểm tra,
xác minh xem một điều gì có đúng hay không. Trong những bài tập như thế này, bạn
cần gây dựng ý kiến của mình dựa trên sự chắc chắn bằng cách đánh giá và thuật
lại những kinh nghiệm thực tiễn, hoặc bằng những suy luận
lôgic.
Liên hệ:
Nếu đề bài yêu càu bạn chỉ ra mối liên
quan hay liên hệ, câu trả lời của bạn cần phải nhấn mạnh vào sự kết nối và cần
được viết với giọng trần thuật.
Xem lại:
Một bài dạng này có nghĩa là bạn phải
kiểm tra một cái gì đó hết sức kĩ lưỡng. Bạn nên phân tích và đánh giá một cách
ngắn gọn thành một dãy các ý được sắp xếp dựa trên các ý chính của vấn
đề.
Phát biểu:
Với những câu hỏi ngay lập tức yêu cầu
bạn phân loại, nêu, phát biểu hay trình bày, bạn cần thể hiện những ý chính một
cách ngắn gọn, với giọng văn trần thuật. Bạn có thể bỏ qua các chi tiết cụ thể,
ví dụ minh họa.
Tóm tắt:
Khi bạn được yêu cầu tóm tắt hay trình
bày một cách vắn tắt, bạn phải trình bày các ý chính một cách thật sự cô đọng.
Bạn nhất thiết phải bỏ qua các chi tiết cụ thể, ví dụ minh họa và sự kĩ lưỡng
quá mức.
Mô tả sự phát triển:
Nếu bạn được yêu cầu mô tả sự phát triển
của một cái gì đó, bạn phải chỉ ra chuỗi những bước phát triển, sự hình thành
của cái đó ngay từ lúc ban đầu. Việc tràn thuật như vậy có thể sẽ cần tới sự tìm
tòi và suy luận.
Có chỉnh sửa dựa theo
Trung tâm phát triển những kĩ năng giao tiếp, hiệp hôi sinh viên, trường Đại học
South Carolina, bạn cũng có thể tìm thấy thông tin ở địa chỉ trang web:
http://www.history.ohio-state.edu/essayexm.htm
January 2002
